بررسی جایگاه تعاونی‌های کشاورزی در اشتغال استان لرستان

سمیه غلامی¹، پژمان قاسمی نژاد²، مینا بیگلری³، آزاده سبزعلی⁴، مژگان ترکی³

 1- دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت

2- دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اردبیل

3- کارشناس گیاهان دارویی و عضو انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

4-دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی- اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور- مرکز تهران- واحد کرج

دانشکده کشاورزی-گروه باغبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت

چکیده

استان لرستان به عنوان قطب کشاورزی کشور در حال حاضر با تعداد زیادی از فارغ التحصیلان بیکار در بخش کشاورزی مواجه است بطوری که تعداد آن ها از 6 هزار نفر نیز فراتر رفته است. در حال حاضر این استان با داشتن بیش از 848 هزار هکتار اراضی کشاورزی، 50 هزار هکتار باغات مثمر، میزان بارندگی نرمال 570 میلیمتر، میزان 5/13 میلیارد مترمکعب آب تولیدی و خروجی از استان در طول سال و بیش از 5/6 میلیون راس دام سبک و سنگین همچنان به جایگاه شایسته خود در این بخش دست نیافته است. بیکاری یکی از مشکلات عدیده اقتصاد به شمار می‌رود، از این رو جوامع در جهت از بین بردن آن از طریق اشتغال تلاش می‌نماید. بخش تعاون به عنوان یکی از سه بخش عمده در فعالیت اقتصادی کشور می‌تواند به بهترین شکل ممکن زمینه اشتغال پایدار را برای تمامی افراد جامعه فراهم سازد. در این مقاله جایگاه بخش تعاون در استان لرستان به تفکیک نوع فعالیت بررسی و به مقایسه آن با کشور پرداخته شده است. محاسبات دقیق نشان می‌دهد که شاغلین تعاونی‌های بخش کشاورزی در مقایسه با کشور بسیار پایین است. مقاله حاضر بر این اساس است تا نقش تعاونی‌ها را در توسعه و گسترش تعاون در این مورد بررسی قرار دهد.

واژه­های کلیدی: استان لرستان، اشتغال زایی، دانش آموختگان کشاورزی.

مقدمه

مهترین عامل در توسعه هر کشور نیروی انسانی است و جمعيت هر جامعه به منزله ثروت ملی آن جامعه محسوب مي‌شود. از اين رو بيكاری و سوءاشتغال در جامعه همواره داراي پيامدهای اقتصادی و اجتماعی زيانباری مي‌باشد؛ تبعات اقتصادی آن هدر رفتن منابع توليد و پيامدهای آن بصورت كاهش اعتماد به نفس، عادت به بيكاری و آسيب‌های اجتماعي بروز مي‌نمايد. ايجاد اشتغال در كشور باتوجه به ابلاغ سياست های اصل44 و تاكيد بر خصوصي‌سازی و كوچك‌كردن دولت، ساير بخش ها را نيز دخيل می‌كند. بخش خصوصی و تعاونی بعنوان متوليان اصلی ايجاد شغل در كشور مورد توجه قرار گرفته‌اند و نقش دولت بعنوان يك مكانيسم حمايتی و نظارتی مورد توجه می باشد. شرکت‌هاي تعاوني کشاورزي و توليدی می توانند با جمع‌کردن سرمايه های اندک وحمايت تسهيلات دولتي فرايند و رشد اقتصادی را شتاب داده و مشکل اشتغال را در بخش كشاورزی و روستايی مرتفع سازند. بطور خلاصه موسسات تعاونی اگر از مديريت صحيح برخوردار باشد مي‌تواند مردم را در فعاليت‌های جمعی سهيم کرده و با استفاده از حمايت دولت و تجميع پس‌اندازهای اندك مردم آنها را در سرمايه‌گذاری ها شركت داده و احساس مسئوليت مردم را نسبت به شركت‌ها وسرمايه‌های عمومي كه متعلق به خودآنهاست برمی‌انگيزد وگامي اساسی در سرمايه‌گذاری و معضلات بيكاری و افزايش توليد ملي كه نهايتاً منجر به اشتغالزايی می شود. نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله در کشور که مهمترین نگرانی کارشناسان و متولیان اشتغال است ۶/۲۱ درصد اعلا م شده و بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله ۱/۱۹ درصد اعلا م شده‌است و همین دو شاخص بیانگر آن است که بازار کار ایران به علت رشد جمعیت بالا ی چهاردرصد دهه ۶۰ هنوز در حال گذر از دوره نخست بیکاری است و هنوز ضرورت دارد که هر سال بیش از یک میلیون و دویست هزار شغل جدید ایجاد شود تا بحران بیکاری جوانان ۱۷ تا ۳۰ ساله حل شود.

استان یزد با پنج درصد پایین ترین نرخ بیکاری و استان لرستان با ۱۷ درصد بالاترین نرخ بیکاری در کشور را دارند. سهم بخش کشاورزی در اشتغال ۷/۲۳ درصد، بخش صنعت ۵/۳۰ درصد، بخش خدمات ۸/۴۵ درصد بوده‌است. استان لرستان 6 هزار نفر فارغ التحصیل رشته‌های کشاورزی با حداقل مدرک لیسانس و حداکثر دکترا در استان وجود دارد که با تمام تلاش های انجام شده در حد معمول یک هزار و 200 نفر از آنها را ساماندهی شده اند. این تحقیق بنا دارد جایگاه تعاونی‌های کشاورزی در اشتغال استان لرستان را مورد بررسی قرار دهد. بديهی است كه چنانچه تعاونی ها از نظر مالی و بازرگانی بازده مثبت براي جامعه داشته باشد آثار اقتصادي مثبتی نيز، هم بر اقتصاد ملی و هم بر اعضای خود به جای می گذارد.

 بحث ونتیجه

بخش کشاورزی در استان لرستان دارای اهميت ویژه و رشد اين بخش بعنوان بستری براي كسب اهداف توسعه می باشد و همچنين وجود معضل بيکاری در اين استان و در بخش کشاورزی و با اشاره به اين موضوع که تعاوني‌ها مي‌توانند بعنوان جايگاهی براي ايجاد اشتغال باشند،  گامي در جهت بهبود مشکلات بوده و ضرورت مي يابد. باتوجه به اينکه بخش کشاورزی جذابيت چندانی براي سرمايه گذاران ندارد، اين بخش عملا با کمبود سرمايه روبرو بوده و قدرت رقابت با ساير بخشها را ندارد. لذا ضروری است که به اين موضوع به صورت بنيادی تري برخورد شود. برخوردهاي مقطعی و سليقه ای کارساز نيست و بايستی سياست های کلان دولت در بخش کشاورزی تغير نمايد. يکي از مهمترين عوامل موثر بر توسعه تعاونی ها ارتباط دولت و بطور مشخص وزارت تعاون با شرکت های تعاونی است.مجموعه دولت بايستي نقش حمايتی خود را حفظ کند در عين حال اين حمايت صرفا نبايد مربوط به تسهيلات مالي باشد در اين مورد وامهاي متعددی که در اختيار شرکت هاي تعاونی قرار ميگيرد باوجود اينكه ميتواند در پيشبرد كارها و رفع موانع پيش رو تعاونی ها موثر باشد، در طولانی مدت دشواری هاي زيادی برای آنها بوجود مياورد و حتی منجر به توقف فعاليت های آنها ميشود.

بخش خصوصی و تعاونی بعنوان متوليان اصلی ايجاد شغل در كشور مورد توجه قرار گرفته‌اند و نقش دولت بعنوان يك مكانيسم حمايتی و نظارتی مورد توجه می‌باشد. شرکت‌های تعاونی کشاورزی و توليدی مي‌توانند با جمع‌کردن سرمايه هاي اندک وحمايت تسهيلات دولتی فرايند و رشد اقتصادي را شتاب داده و مشکل اشتغال را در بخش كشاورزی و روستايی مرتفع سازند. سالانه هزاران میلیارد تومان اعتبار به بخش کشاورزی کشور و استان اختصاص داده می شود، این در حالیست که تزریق این اعتبارات هیچگونه بازخورد مثبتی در بخش کشاورزی ندارد. در حال حاضر 32 رشته تخصصی مهندسی کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست داریم که اگر از فارغ التحصیلان این حوزه استفاده کنیم به طور حتم کشاورزی ما این وضعیت را نخواهد داشت. هر چند که رشد شاخص های حوزه کشاورزی با بکارگیری فارغ التحصیلان مورد تایید همه کارشناسان است ولی به نظر می رسد باید ساز و کار عملیاتی برای واگذاری امور به فارغ التحصیلان کشاورزی از سوی مسئولان ملی اندیشیده شود. اگر از این مهندسین کشاورزی جوان و جویای کار استان استفاده شود به طور حتم راندمان کشاورزی استان نیز افزایش پیدا خواهد کرد

 منابع

 کبيری، محمد. راهکارهای توسعه بخش تعاون با استفاده از کاهش تصديگری دولت، معاونت تحقيقات آموزش وترويج ،1383.

1. معاونت تحقيقات آموزش وترويج.کارنامه پژوهشي وزارت تعاون. دفتر تحقيقات وپژوهش سال،ايران ،وزارت تعاون، 1385.
2. سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور. سند چشم انداز جمهوري اسلامی ايران در افق 1404 هجری شمسی و سياست های کلی برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ايران. 1382
3. Williame, francois. “entrepreneurship”. Wellesley : center for entrepreneurial studies. babson college, Pp.(1-4).2002.
4. Pirich, Amir& knuckey, stephen& Cambell, John. “An interface between Entrepreneurship& innovation”, Denmark, Alborg university.2001.
5. Jung .ku- Hung. “An Upsurge of Entrepreneurship in Korea and Its possible reasons. Hong Kong: expert workshop on Entrepreneurship in Asia: creating competitive advantage in the global economic”.2002.

Position of agricultural cooperatives in the Lorestan province of employment

Somayeh Gholami

Department of Horticulture University Jiroft

Pejman Ghaseminejad

Department of Agriculture, Science and Research branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran.

Mina Biglary

Engineer of medicinal plants

Azadeh Sabzali

Department of Agriculture- payame noor university- Center of Tehran – Karaj Branch

Mozhgan Torki

Engineer of medicinal plants

Abstract

 Lorestan province as the agricultural hub of the country now with a large number of unemployed graduates in the agricultural sector is facing So that it has exceeded 6 thousand people. Currently, the province with over 848 thousand hectares of agricultural land, 50 hectares of fruit orchards, normal rainfall 570 mm, The 5 / 13 billion cubic meters of produced water and output of the province during the year and more than 5 / 6 million head of cattle in their proper place in the light and heavy this is not achieved. One of the problems of unemployment, the economy goes, so communities are trying to eliminate it through employment. The cooperation sector as one of the three major sectors of economic activity the best possible for all members of society to provide sustainable employment. In this paper, the cooperative sector in the province Different type of activity has been investigated and compared with the country. Detailed calculations show that the country is very low compared to workers in agricultural cooperatives. This article is based on the role of cooperatives in the development of cooperation in this case under review.

 Keywords: Agriculture graduates, Employment, Lorestan province.